હાલ-એ-દિલ

ફિલ્મ – હાલ-એ-દિલ
વર્ષ – ૨૦૦૮
ગીત- હાલ-એ-દિલ
સંગીત – વિશાલ ભારદ્વાજ , આનંદ રાજ આનંદ , રાઘવ સચર
ગાયક – રાહત ફતેહ અલી ખાન , શ્રેયા ઘોષાલ
ગીતકાર – સમીર , આદિત્ય ધર, મુન્ના ધીમાન

કેટલો, કંઇક ૧૬-૧૭ વર્ષનો હોઈશ જયારે દિલમાં મૂર્તિ રચાતી ! અને એ મૂર્તિની સવાર સાંજ પૂજા થાતી. મને બહુ ડાહ્ય છોકરામાં ગણતા મારા વડીલો, આપ જો અત્યારે આ લખાણ વાંચી રહ્યા છો તો પ્લીઝ એવું ના સમજતા કે હું અહીં હનુમાનજી ની મૂર્તિ વિષે વાત કરવાનો હોઈશ. એ મૂર્તિ હતી મારી પ્રેયસી ની ! એક છોકરી ની. હું એક છોકરો હતો (એટલે, હજી પણ છું જ યાર! 🙂 ) એક એવો છોકરો જેના જીવનમાં કોઈ છોકરી પ્રવેશી ન હતી. અને એટલે જ એના મનમાં એ કાલ્પનિક મૂર્તિની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા થઇ, અને નિયમિત રૂપે તેની પૂજા પણ થઇ.
હું પ્રેમ માં કઈ પરાકાષ્ઠા એ જઈ શકુ? જેવા પ્રશ્નો દિલને થયા કરે. એક કાલ્પનિક દુનિયા મારા મનમાં રોજ વિકસતી જાય, અને હું તેમાં ખોવાતો જાઉં. અને એ સમયગાળામાં મેં ખુબ સપના જોયા. ભરપુર સપના જોયા. અઢળક સપના જોયા. અને સપના એવા કે મારા જીવન માં કોઈ આવશે તેને હું આટલો પ્રેમ કરીશ, તેટલો પ્રેમ કરીશ, તૂટી ને પ્રેમ કરીશ, મરી ને પ્રેમ કરીશ. આમ કરીશ, તેમ કરીશ, તેને રીઝવવા ! પણ તે માનશે ? શું તે પણ મને પ્રેમ કરશે ? કોઈ છોકરી, અને મને પ્રેમ કરે? હું તે સમયે એવું પણ દ્રઢ પણે માનતો કે કોઈ છોકરી મને પ્રેમ ના કરી શકે, કે મારા પ્રેમમાં ના પડી શકે. એનું કારણ એમ હતું કે હું લુક્સમાં પોતાની જાતને હંમેશા અન્ડર એસ્ટીમેટ કરતો. હું ત્યારે એવું માનતો કે આઈ એમ નોટ ધેટ મચ ગુડ લુકિંગ, અને ખાસ તો હું થોડો ફેટી હતો, અને એ બહુ મોટું કારણ હતું મારી એ માન્યતા પાછળ. પણ આજે જયારે હું મારા એ વખતના ફોટા જોવું છું તો ખ્યાલ આવે છે કે મારો એ ખ્યાલ સાવ ખોટો હતો, હું સારો લાગતો હતો, એન્ડ આઈ વોઝ નોટ ધેટ મચ ફેટ એટ ધેટ ટાઈમ, ખાલી થોડો હેલ્ધી હતો. પણ મારા માટે એ વખતે એટલું બી ચાલે એમ ન હતું કારણ કે મારી કલ્પના ની મૂર્તિ ખુબ જ સુંદર હતી, અને એવી સુંદર છોકરીને હું કેવી રીતે કહી શકું કે હું તને કેટલું ચાહું છું, મેં તારી સાથે કેવા કેવા સપના જોયા છે! હું તો ના કહી શકું, પણ શું તે મારી આંખો ના વાંચી શકે? મારા હૃદયમાં ઊતરીને ના જોઈ શકે?
“જાન વે જાન લે હાલ – એ – દિલ, જાન વે બોલ દે હાલ – એ – દિલ,”
અને જો એ જાણી જાય મારા દિલ નો હાલ તો હું તેને કહું, મારા સપના… એને મન ભરીને પ્રેમ કરવાના, વ્હાલ કરવાના, ઈરાદાઓ નો એકરાર….
“આજા તેરે સીને મેં સાંસ સાંસ પીઘલું મેં,
આજા તેરે હોઠો સે બાત બાત નીકલું મેં ,
તુ મેરી આગ સે રોશની છાંટ લે
યે ઝમીં આસમા જો ભી હૈ બાંટ લે
જાન વે જાન લે હાલ – એ – દિલ, જાન વે બોલ દે હાલ – એ – દિલ,”
અને એના હૃદયના પણ એ જ અરમાન હોય, જે મારા હૃદયના હોય…કોઈ મીઠા સંબોધન થી એ પણ મને આવું કંઈક કહે …..
“આજા માહિયા આજા…..આજા માહિયા આજા…..બેબસીયા આજા….આજા માહિયા આજા “
ચાંદ! મારી તનહાઈ નો સાથી. મારી કવિતાઓ નો સાક્ષી! ખુલ્લી આંખે પણ રાત્રે ચાંદ ને જોઈને જોયા છે અનેક સપના!
“આજા તેરે માથે પે ચાંદ બન કે ઊતરું મેં
આજા તેરી આંખો સે ખ્વાબ ખ્વાબ ગુઝરૂ મેં
રગ રગ પે તેરે સાયે વે રગ રગ પે તેરે સાયે
રંગ તેરા ચઢ ચઢ આયે વે રંગ તેરા ચઢ ચઢ આયે
જાન વે….જાન વે…..જાન લે…..જાન લે….. હાલ – એ – દિલ “
કલ્પનાઓ હંમેશા વાસ્તવિકતા કરતા વધારે સુંદર હોય છે . કોઈ માને કે ના માને પરંતુ માણસ વધારે રોમેન્ટીક ત્યારે હોય છે જયારે તેના જીવનમાં કોઈ સાથી નથી હોતું , કારણ કે ત્યારે માત્ર સુંદર,મહેકતી કલ્પનાઓ જ હોય છે, જેમાં વાસ્તવિકતા નો વઘાર નથી હોતો. વાસ્તવ માં માણસ પ્રેમમાં પડે ત્યારે બધું જ સુંદર ન જ હોય. એમાં મુશ્કેલીઓ તો આવે જ. અને ધારો કે તમે મુશ્કેલીઓની પણ કલ્પના પહેલેથી કરી હોય કે આવી મુશ્કેલી આવશે તો તેનો સામનો હું આવી રીતે કરીશ , પણ જીવનમાં ક્યારે આપણl ધાર્યા પ્રમાણે બધું થાય છે? અને જો થાય , એટલે કે જો ધાર્યા પ્રમાણેની જ મુશ્કેલીઓ આવે તોય તમે તેનો તેવો ઉકેલ તો ન જ લાવી શકો જેવો તમે ધારીને બેઠા હો. આ ગીત આવ્યું ત્યારે મેં એવી જ રીતે માણેલું , સુંદર કલ્પનાઓ કરી કરીને , જાણે હું મારા પ્રણય જીવનનું આયોજન કરી રહ્યો હોઉં , જાણે હું મારી કિસ્મતમાં કોઈને લખી રહ્યો હોઉં , ભલે એને કોઈ નામ ના હોય , ભલે એનો ચહેરો પણ ધૂંધળો હોય , પણ તે સૌથી સુંદર , સૌથી પ્રેમાળ અને સૌથી ખાસ હતી , હા , તે મારી કલ્પના હતી . એક તરુણ ની કલ્પના , એના પાગલ દિલનું હેલ્યુસીનેશન …મુન્નાભાઈની ભાષામાં બોલેતો કેમિકલ લોચા !
“આજા તુજે હાથોપે કિસ્મતો સા લીખ લૂ મેં ,
આજા તેરે કાંધે પે ઊમ્ર્ર ભર કો ટીકલુ મેં
તેરી અખિયો કે દો ગહેને વે તેરી અખિયો કે દો ગહેને…
થીરતે હૈ પહેને પહેને વે થીરતે હૈ પહેને પહેને….
જાન વે જાન લે હાલ – એ – દિલ…
અને મુખ્ય વાત એ કે એ કલ્પનાઓ માં એક કલ્પના સૌથી મોટી અને સૌથી ખાસ , અથવાતો જેને કલ્પનાઓ નો પાયો કહી શકાય કે જેના પર બાકીની બીજી કલ્પનાઓની ઈમારત રચાઈ હોય , અને એ કલ્પના એ છે કે એ મને સમજશે , મારા દિલની લાગણીઓને સમજશે. આ ગીતનો ભાવ પણ એ જ છે કે તું મારા દિલનો ભાવ , મારા દિલનો હાલ, હાલ – એ – દિલ વાંચી લે અને તારા દિલનો હાલ, હાલ – એ – દિલ કહી દે કારણ કે એ જ એ કલ્પનાઓ નો , સપનાઓ નો પાયો છે જેના પર નભેલા છે બીજા સપના ….જેવા કે … “આજા તેરે સીને મેં સાંસ સાંસ પીઘલું મેં…..આજા તેરે હોઠો સે બાત બાત નીકલું મેં ……“